Friday, March 5, 2010

ဗီယားနီး(စ္)ေဝါ့(ဇ္)အက(Viennese Waltz) အေၾကာင္းေၿပာၿပမယ္




ေဝါ့(ဇ္)ဆိုတာ အလြန္ပဲ
ႏူးညံ့သိမ္ေမြ ့တဲ့ေတးဂီတအမ်ဳိးအစားတစ္ခုပါ။ ေဝါ့(ဇ္)အကဟာဆိုလွ်င္လည္း
အလြန္ပင္ ခမ္းနားၾကီးက်ယ္ေသာ ခန္းမၾကီးေတြ၊ ေဟာ္(လ္)ခန္းၾကီးေတြတဲမွာ မိမိကေဖာ္ရဲ့ လက္ကေလးကို စုပ္ကိုင္ၿပီး ကေဖာ္ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္စလုံးရဲ့ မ်က္ႏွာေလးေတြဟာ အလြန္ပင္နီးကပ္စြာၿဖစ္ေန ေအာင္ေပြ ့ဖတ္ကရေသာ Ballroom Dancing Style ၿဖစ္တယ္။

Austria ႏုိင္ငံရဲ့ၿမိဳ့ေတာ္ Viennaၿမိဳ့မွာ ၁၇၈၀ၿပည့္ႏွစ္မ်ားေနာက္ပိုင္းက စတင္ေခတ္စားခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့တၿခားဥေရာပႏုိင္ငံမ်ား သို ့
ပ်ံ ့ႏွံ ့သြားခဲ့တာၿဖစ္ပါတယ္။ ဗီယားနီး(စ္)ေဝါ့(ဇ္)အက(Viennese Waltz) ႏွင့္ ၿပင္သစ္ေဝါ့(ဇ္)အက(French Waltz)
တို ့ဟာအေစာဆံုးေပၚေပါက္ ခဲ့ေသာေဝါ့(ဇ္)အက အမ်ဳိးအစားမ်ားၿဖစ္ပါတယ္။

ဗီယားနီး(စ္)ေဝါ့(ဇ္)အက(Viennese Waltz)ဟာ ၁၉ ရာစုအေစာပိုင္းကာလမွာေပၚေပါက္လာခဲ့တဲ့ ၿပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးစစ္ပြဲမ်ား၊ နပိုလီယံႏွင့္ပတ္သက္ေသာစစ္ပြဲမ်ား(Napoleonic Wars)ႏွင့္ Holy Roman Empire လို ့ေခၚတဲ့ ဂ်ာမနီ၊ၾသီစၾတီးယား၊ခ်က္၊ဆြစ္ဇာလန္၊နယ္သာလန္၊ၿပင္သစ္
အေရွ ့ပိုင္း၊အီတလီေၿမာက္ပိုင္း စသည့္ႏုိင္ငံႏွင့္နယ္ေၿမမ်ားစြာေပါင္းစီးထားသည့္ အင္ပါယာၾကီးၿပိဳကြဲသြားၿပီးေပၚေပါက္ လာတဲ့အေရးကိစၥမ်ားကို ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ေၿဖရွင္းႏုိင္ရန္ ဗီယားနားၿမိဳ့သို ့ဥေရာပတိုင္းၿပည္မ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားေရာက္ရွိလာေသာ Viennese Congress အစည္းအေဝးၾကီးေနာက္ပိုင္းတြင္ အဆိုပါဗီယားနီး(စ္)ေဝါ့(ဇ္)အက ပိုၿပီးနာမည္ေက်ာ္ေခတ္စားလာခဲ့တယ္။

ၿဗိတိန္ႏုိင္ငံမွာေတာ့ ရီဂ်င္ဆီေခတ္(Regency Period) ၁၈၁၂ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းမ်ားမွာထင္ရွားလာခဲ့ပါတယ္။

ဗီယားနီး(စ္)ေဝါ့(ဇ္)အက(Viennese Waltz)မွာအထင္ရွားဆံုးသီခ်င္းေရးဆရာေတြကေတာ့ ယိုးစာ့(ဖ္)နန္နာ(Josef Lanner)၊ ယိုဟန္းစထေရာ့္(စ္)(၁)ႏွင့္
သူ ့သားယိုဟန္းစထေရာ့္(စ္)(၂)(Johann Strauss 2)တို ့ပါဝင္ပါတယ္။



၁၉၂၀ၿပည့္ႏွစ္မ်ားေနာက္ပိုင္းကေန စၿပီးဂ်ာမနီႏွင့္ၾသစၾတီးယားႏုိင္ငံေတြမွာေဝါ့(ဇ္)ေတးဂီတႏွင့္အကဟာ တေၿဖးေၿဖးေမွးမွိန္လာခဲ့ ၿပီးအၿခားေခတ္ေပၚအကမ်ား အစားထိုးဝင္ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလန္ႏုိင္ငံမွာေတာ့ ဗီယားနီး(စ္)ေဝါ့(ဇ္)ထက္ ေဘာ္စတြန္လို ့ေခၚတဲ့ေတးဂီတတစ္မ်ဳိးႏွင့္ ေနာက္ပိုင္းေဝါ့(ဇ္)ေတးဂီတတို ့သာေခတ္စားခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္လည္းဗီယားနီး(စ္)ေဝါ့(ဇ္)ေတးဂီတႏွင့္အကဟာ ၁၉၃၀ၿပည့္ႏွစ္ေတြေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ အၿငိမ္းစားစစ္ဗိုလ္ ကားလ္ဖြန္မီယာကိုဗစ္ရဲ့ၾကိဳးပမ္းမွဳေၾကာင့္ လူကံုထံအသိုင္းအဝိုင္းေတြၾကား ၿပန္ေခတ္စားလာခဲ့ၿပီး ဂ်ာမနီႏွင့္ၾသစၾတီးယား ရုိးရာအကမ်ားအၿဖစ္တန္ဖိုးထားလာခဲ့သည္။

ယေန ့ေခတ္မွာေတ့ာဗီယားနီး(စ္)ေဝါ့(ဇ္)အကဟာ အၿပည္ၿပည္ဆိုင္ရာအကၿပိဳင္ပြဲမ်ား ႏွင့္ လူမွဳဆက္ဆံေရးအရ ဥေရာပလူကုံထံမ်ား ၾကားဝင္ဆ့ံေအာင္ အကူအညီေပးႏုိင္တဲ့ ဂုဏ္သိကၡာရွိေသာ ဂႏၱဝင္အက အၿဖစ္ရပ္တည္ေနပါတယ္။ ဗီယားနီး(စ္)ေဝါ့(ဇ္)ရဲ့ဘူမိနက္သန္ၿဖစ္တဲ့ၾသစၾတီးယားႏုိင္ငံ ဗီးယားနားၿမိဳ့မွာဆိုလွ်င္ တစ္ႏွစ္ကို လူေပါင္း ၅၀၀၀အထိ တက္ေရာက္ကၿပတဲ့ ဗီယားနီး(စ္)ေဝါ့(ဇ္)ကပြဲေပါင္း ၃၀၀ေက်ာ္ေလာက္ရွိပါတယ္။
ဒါဟာယေန ့ေခတ္ အခ်ိန္အခါအထိဗီယားနီး(စ္)ေဝါ့(ဇ္)အကဟာေခတ္စားေနသည္ကိုၿပသေနၿခင္းပင္ မဟုတ္လား?


ေအာက္ကပုံေတြကေတာ့ Viennaရဲ့ရွဳခင္းအခ်ဳိ ့ၿဖစ္ပါတယ္။





ကဲ...အၿပာေရာင္ဒန္းႏွဳဗ္(The Blue Danube)လို ့အမည္ရတဲ့ ယိုဟန္းစထေရာ့္(စ္)(၂)(Johann Strauss 2)ရ့ဲနာမည္ေက်ာ္ေဝါ့(ဇ္)အကကို ရွဳစားၾကပါဆို ့လားခင္ဗ်ာ။

ဆက္ဖတ္ရန္

Thursday, March 4, 2010

ဂႏၱဝင္ေတးဂီတနွင့္ကြ်န္ေတာ္(၂) (Antonio Vivaldi မိတ္ဆက္)

ကြ်န္ေတာ္မနက္ ကGoogleကိုဖြင့္ၾကည့္ေတာ့ ထူးထူးၿခားၿခားDesignေလးေၿပာင္းေနတာမို ့စပ္စုၾကည့္ေတာ့ ဒီေန ့မတ္လ ေလးရက္ေန ့ဟာ နာမည္ေက်ာ္ဗီးနစ္ၿမိဳ ့သား ဘားရုိး(ခ္)(Baroque)
သီခ်င္းေရးဆရာ ႏွင့္ ဘုန္းေတာ္ၾကီး အန္တိုနီယို ဗီဗာလ္ဒီ(Antonio Vivaldi)((March 4, 1678 – July 28, 1741) ရဲ့ေမြးေန ့ကို ဂုဏ္ၿပဳထား ၿခင္းပင္ၿဖစ္သည္။ သူ ့အေၾကာင္းမေၿပာမီ ဘားရုိး(ခ္)(Baroque)ေတးဂီတအေၾကာင္းအနည္း
ငယ္ေၿပာၾကား ခ်င္ပါတယ္။ ဘားရုိး(ခ္)(Baroque)ေတးဂီတဟာ
ေရးေနးဆန္ ့(Renaissance)ေခတ္အကုန္ ဂႏၱဝင္ေတးဂီတေခတ္(Classical Music)ၾကား ၁၆၀၀ၿပည့္ႏွစ္ကေန ၁၇၅၀ေလာက္အထိ ထင္ရွားခဲ့တဲ့ေတးဂီတအမ်ဳိးအစားပင္ၿဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ဘားရုိး(ခ္)(Baroque)ေတးဂီတေခတ္က ဥေရာပမွာထြန္းကားခဲ့တာၿဖစ္ၿပီး ေအာ္ပရာၿပဇာတ္အမ်ဳိးအစား စတင္ေပၚေပါက္ခဲ့ေသာေခတ္လည္း ၿဖစ္ေပသည္။ (Baroque)ေတးဂီတဟာေနာက္ပိုင္းေပၚေပါက္လာမည့္ Classical Musicေခၚဂႏၱဝင္ေတးဂီတေခတ္ မိုးဇက္တို ့၊ ဘီသိုဗင္ တို ့ရဲ့သီခ်င္း ေရးစပ္မွဳေတြ အေပၚမွာလႊမ္းမုိးမွဳ ေတြရွိေနပါတယ္။

အနီေရာင္ဘုန္းေတာ္ၾကီးလို ့တင္စားေခၚေဝါၿခင္းခံရတဲ့ ဗီဗာလ္ဒီရဲ့ အထင္ရွားဆံုးလက္ရာ(Masterpiece) ကေတာ့
Le quattro stagioni လို ့ေခၚတဲ့ Four Seasons ေခၚ ရာသီေလးသြယ္ၿဖစ္ပါတယ္။ ကဲေႏြဦးရာသီကေလး(Spring) ကိုစတင္ ခံစားၾကည့္ရေအာင္။



ကဲဘယ္လို သေဘာရပါသလဲ ခင္ဗ်ာ? ကြ်န္ေတာ့္လို အလြန္စိတ္ကူးယဥ္ဆန္တဲ့ ေကာင္ေလးေတြ၊ ေကာင္မေလးေတြ အၾကိဳက္ေတြ ့မွာပါဗ်ာ။ ဗီဗာလ္ဒီရဲ့ Original Arrangement မွာတေယာႏွစ္ခု၊ Viola တေယာအမ်ဳိးအစား တစ္ခုႏွင့္
Celloလို ့ေခၚတဲ့တေယာအမ်ဳိးအစား တစ္ခုတို ့ပါဝင္ပါတယ္။
ကဲေႏြဦးရာသီနားေထာင္လို ့အၿပီးမွာေႏြရာသီကို ဆက္လက္နားေထာင္ေလ့လာ ၾကည့္ရေအာင္ဗ်ာ။ ေႏြရာသီလို ့အမည္ရတဲ့ Pieceမွာေတာ့ ေႏြရာသီမွာ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားမွာ ေတြ ့ၾကံဳေလ့ ရွိရတဲ့ မုန္တိုင္းေတြႏွင့္ မိုးၾကိဳးခ်ိမ္းသံေတြ ကိုထင္ဟပ္ေအာင္ ေႏွးသြားၿပီး ခင္ၿမန္ၿမန္ေလး ေရးဖဲြ ့ထားတာကို
သတိၿပဳမိ ၾကမွာပါ။



အန္တိုနီယို ဗီဗာလ္ဒီဟာ သူကြယ္လြန္ခ်ိန္ အထိ ေအာ္ပရာၿပဇာတ္၄၆ခု၊ ့
သံစံုေတးဂီတႏွင့္ တေယာ(သို ့)စႏၵယားေပါင္းစပ္ထားတဲ့
Concerto လုိ ့ေခၚတဲ့ သုံခုတြဲေတးဂီတေပါင္းအခု ၅၀၀ ႏွင့္ ဆိုနာတာအခု ၉၀ကိုဖန္တီးခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အၿပင္ ဓမၼေတးသီခ်င္းေပါင္းမ်ားစြာကို လည္းေရးစပ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ေႏြရာသီကို နားဆင္အၿပီးမွာေတာ့ ေဆာင္းဦးေပါက္ရာသီ(Autumn)ကိုခံစားၾကည့္ၾကရေအာင္ဗ်ာ။



ေဆာင္းရာသီကေတာ့ အမိုက္ဆံုးပဲလို ့ထင္တယ္။ အနည္းဆုံးေတာ့ စာဖတ္ပရိသတ္ ေတြ ရာသီေလးသြယ္ စလံုးနားေထာင္ဖို ့အခ်ိန္မရရင္ေတာ့မွ ေဆာင္းရာသီကေလးကိုပဲ နားေထာင္ၿဖစ္ေအာင္ နားေထာင္ၾကည့္လိုက္ေပါ့ဗ်ာ။ အခ်ိန္မရမွေနာ္။ အခ်ိန္ရရင္ေတာ့ ေလးခုစလုံးကိုနားေထာင္ေစခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ဘာခံစားရလဲလို ့ကိုယ့္ကိုယ္ကိုေမးခြန္းထုတ္ ၾကည့္ေပါ့ဗ်ာ။




ဗီဗာလ္ဒီရဲ့ ေတးသီခ်င္းေတြကို အၿခားနာမည္ေက်ာ္သီခ်င္းေရးစရာေတြၿဖစ္ေသာ မိုးဇက္၊ ခ်ဳိင္ေကာ့(ဗ္)စကီးတို ့ရဲ့ေတးသီခ်င္းမ်ားႏွင့္အတူ Music Therapy လို ့ေခၚတဲ့ ေတးသီခ်င္းဂီတနားေထာင္ၿခင္းကို ေရာဂါဘယကုထုံးတစ္ခုတစ္ဖြယ္ အသုံးၿပဳလို ့ရမရ သုေတသနၿပဳမွဳေတြမွာ သုံးခဲ့ၾကပါတယ္။ အေၿဖကေတာ့ရပါတယ္တဲ့ဗ်ာ။ ဂႏၱဝင္ေတးဂီတအပါအဝင္ေတးဂီတ အမ်ဳိးအစားအခ်ဳိ ့ကိုနားေထာင္ေပးၿခင္းၿဖင့္ ႏွလုံးေရာဂါၿဖစ္ေစမွဳက်ဆင္းေစၿပီး၊ ေသြးတိုးမွဳကိုလည္းေလွ်ာ့ခ်ေပးႏုိင္ေၾကာင္း၊ Stressလည္းေရာ့နည္းသြားႏုိင္ေၾကာင္း ေတြ ့ရွိရပါတယ္တဲ့ခင္ဗ်ာ။
ဆက္ဖတ္ရန္

The Harvard Framework Model

The Harvard Framework Model ကေတာ့ Michael Beer ႏွင့္အေပါင္းအပါပညာရွင္မ်ားက ၁၉၈၄ ခုႏွစ္ေလာက္တြင္ေရးသားခဲ့ေသာ Managing Human Assets တြင္စတင္ပါဝင္ခဲ့ၿပီး ဘာကိုအဓိကေၿပာ ခ်င္သလဲဆိုေတာ့ General Managers ေတြဟာ HR Policies ေတြကိုမိမိ အဖြဲ ့အစည္းအတြက္မသတ္္မွတ္မီ အဆိုပါ Policies and Practices/Techniques ေတြဟာတကယ္ပဲ ထိေရာက္မွဳရွိ ရဲ့လားဆိုတာအရင္ဆံုး ေလ့လာဖို ့လိုအပ္ေၾကာင္းေၿပာၾကားခဲ့ ၿခင္းၿဖစ္သည္။

အဲဒီ HR Policies and Practices/Techniques ေတြ ထိေရာက္မွဳရွိမရွိဆိုတာ Situational Factors ႏွင့္ Stakeholder Interests ေပၚမွာမူတည္ေနေၾကာင္းေထာက္ၿပထားတယ္။
Situational Factors ဆိုတာကမိမိအဖြဲ ့အစည္းရဲ့ ၿပင္ပမိမိအဖြဲ ့အစည္း
လည္ပတ္ေနရေသာ ပတ္ဝန္းက်င္ အေၿခအေနရွိေၿပာင္းလဲေနေသာ Factors(ဥပမာ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား၊ ဝန္ထမ္းမ်ား အလုပ္သမားထုဧ။္စြမ္းရည္ လုပ္ႏုိင္ကိုင္ႏုိင္စြမ္းမ်ား) ႏွင့္ အဖြဲ ့အစည္းအတြင္း မွာဆိုရင္ေတာ့ Company ရဲ့ Overall Strategy၊ Management ရဲ့သေဘာထားမ်ားႏွင့္ အလုပ္တစ္ခုကိုၿပီးေၿမာက္ ေအာင္ၿမင္ဖို ့နည္းပညာ အကူအညီမ်ား ကိုဆိုလိုၿခင္းၿဖစ္တယ္။

Stakeholder Interests ဆိုတာကဘာလဲဆိုရင္ေတာ့ အဖြဲ ့အစည္း ကေတြဟာ မိမိရဲ့ရွယ္ယာဝင္ေတြ(Shareholders)၊ ဝန္ထမ္းေတြ(Employees)၊ လူမွဳအဖြဲ ့အစည္း(Community)ႏွင့္ အစိုးရ(Government)ေတြအေပၚမွာတာဝန္ရွိတဲ့အတြက္ သူတို ့ရဲ့ Interests ေတြႏွင့္အညီ HR Policiesေတြကို Formulateလုပ္သင့္ေၾကာင္းညႊန္ၿပထားပါတယ္။ ဒီလိုမွမဟုတ္ရင္ေတာ့ ဒီအဖြဲ ့အစည္း
ဟာေရရွည္မွာတည္တံ့ႏုိင္မွာမဟုတ္ဆိုတာပါဘဲ။
ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ Human Resources Management မွာအခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရွိေၾကာင္းထပ္ေၿပာထားတယ္။

ပထမအခ်က္ကေတာ့ line manager လို ့ေခၚတဲ့ကိုယ္တိုက္ရုိက္ တင္ၿပရေသာ အထက္အရာရွိက အဖြဲ ့အစည္း တစ္ခုလံုးအတြက္ ခ်မွတ္ထားတဲ့ ယွဥ္ၿပိဳင္အားသာခ်က္ရရန္ နည္းဗ်ဴဟာ Competitive Strategyႏွင့္ HR Policies တို ့တစ္ထပ္တည္းက်ရန္လက္ေအာက္ဝန္ထမ္း ေတြထက္ ပိုၿပီးတာဝန္ယူရၿခင္းပင္ၿဖစ္တယ္။ ေၿပာခ်င္တဲ့သေဘာကေတာ့ ေတာ္တဲ့ဝန္ထမ္းေတြမ်ားလာေလေလ ယွဥ္ၿပိဳင္အားသာခ်က္ရႏုိင္ေလေလ
ၿဖစ္လို ့ခ်မွတ္ထားေသာHR Policies ေတြကို ေအာင္ၿမင္ေစရန္HR Departmentကသာမကဘဲ အၿခား Department ေတြကလည္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း လိုအပ္တယ္။

ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ HR Policies ႏွင့္ HR activities တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုအခ်ိတ္အဆက္မိသင့္ေၾကာင္း ေၿပာဆိုထားၿခင္းပင္ၿဖစ္ပါတယ္။ ေၿပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ Policies စာအုပ္ၾကီးထဲမွာေလတစ္လံုး မိုးတစ္လုံး ေလာက္ ကတိကဝတ္ေတြေပးထားၿပီး လက္ေတြ ့မွာေတာ့ဘာမွ မလုပ္ေပးၿခင္းပင္ၿဖစ္တယ္။ Policiesေတြခ်မွတ္ ေရးဆြဲတုန္းကေတာ့ Promotions ေတြကိုဘယ္လိုေပးမည္ၿဖစ္ေၾကာင္း စသည္ၿဖင့္ အလုပ္ေခၚစာေတြမွာ မက္ေလာက္ေအာင္စြဲေဆာင္ထားၿပီး လက္ေတြးတကယ္ Promotion ေတြ၊ Bonus ေတြတိုးေပးသင့္ေသာ ဝန္ထမ္းမ်ားကိုလစ္လ်ဳရွဳ ထားေသာအဖြဲ ့အစည္းမ်ားလည္းရွိေသးသည္။

ထို ့ေၾကာင့္ HR Policies ေတြကို တစ္ကယ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္မွ ခ်မွတ္သင့္ေၾကာင္း The Harvard Framework Model ကေၿပာၿပထားပါတယ္။
ဆက္ဖတ္ရန္